Son as casas dos emigrantes retornados de América, e representan o símbolo do triunfo económico dos seus propietarios. A maioria das edificacións datan da segunda metade do século XIX principios do XX. A emigración Guardesa dirixiuse principalmente hacia Puerto Rico, República Dominicana e Brasil
As construccións representan caracteristicas dos estilos imperantes da época, tanto puros como mezclados:
- autóctono
- eclecticismo
- modernismo
- rexionalista
Según donde se atopen podemos clasificalas como casas Urbanas e casas de Campo ou tamén chamadas Vilas.
Os materiais empregados para a súa construcción son nobres; resaltando como elemento principal a pedra, acompañada de azulexos, forxa, cristaleiras...
